PHP'de yapacağımız ve yaptıracağımız her şey için PHP ifadelerini kullanırız. Adı üstünde çalışmamızı ifade edecek şeylere PHP ifadeleri deriz. Genel olarak arasına yazacağımız her şey bir PHP ifadesidir.
Bunlardan bir çoğunu ayrı başlıklar altında anlattım ve şimdi ise yeni bir başlık altında operatörlere ve mantıksal ifadelere değineceğim.
Şimdi ifadelerimizde ve değişkenler üzerinde bir takım işlemler yapmamızı ve koşullar belirtmemizi sağlayacak olan operatörlerden başlayalım, bol etiketli bir yazı olacak.
PHP operatörleri
Bu başlık altında sırayla aritmetik operatörler ve atama operatörlerini anlatacağım. Kalan karşılaştırma operatörleri, mantıksal operatörler ve diğer operatörleride bir sonraki yazımda anlatacağım.
Aritmetik operatörler
Aritmetik operatörler gayet basit. İlkokulda öğrendiğimiz şeyler, bunlara matematiksel operatörlerde diyebilirsin. Bu operatörler ile istediğin değerlerin toplamasını, çıkarmasını, bölmesini ve çarpmasını yapabilirsin.
İşte PHP'de aritmetik operatörler, isimleri ve örnekleri:
Operatör İsim Örnek
+ Toplama $a + $b
- Çıkartma $a - $b
* Çarpma $a * $b
/ Bölme $a / $b
% Modül $a % $b
Bunların bir de uygulamasını gösterelim:
$a = 10;
$b = 20;
$c = 5;
$sonuc = $a + $b - $c;
echo $sonuc;
Ekranda 15 yazar.
$a değişkeninin değeri 10, $b değişkeninin değeri 20, $c değişkeninin değeri ise 5. $sonuc değişkenine de $a değişkeni artı $b değişkeni ve eksi $c değişkeni dedik, bu da $sonuc değişkenine 10 + 20 - 5 işlemini yaptırarak 15 değerini verdi.
Bir tane de işe yarar bir deneme ile gösterelim:
$yil = 2010;
$dogum_yili = 1992;
$yas = $yil - $dogum_yili;
echo $yas;
Ekranda 18 yazar. Şu anki yıldan doğum yılımızı çıkarttık ve yaşımızı bulduk.
Karakter katarı operatörleri
İki ya da daha fazla karakteri ard arda eklemek için kullanacağın bu operatörü aslında bir kaç ders öncesinde örnek olarak kullandım. Orada anlamamış olabilirsin. Ama şimdi bu eksikliği gidereceğiz.
Yazıları ve diğer değerleri yan yana birleştirmek ve başka değerlere eklemek için "." (nokta) operatörünü kullanacağız. Hemen bir örnek ile göstereyim yine:
$isim = 'Musa';
$mesaj = 'Selam ';
$sonuc = $mesaj . $isim;
echo $sonuc;
Ekranda Selam Musa yazar. Burada $sonuc değişkenine $mesaj değişkeni ile $isim değişkenini yan yana ekledik.
Bir kaç örnek daha göstereyim:
$isim = 'Musa';
$sonuc = 'Selam ' . $isim;
echo $sonuc;
Bu sefer de aynı şey yazar. Farklı yaptığımız şey; $mesaj değişkeni kullanmak yerine sonuç değişkenine direkt mesajımızı verdik ve yanına nokta operatörü ile $isim değişkenini birleştirdik.
Tek tırnak ile çift tırnak arasındaki fark
Bu konuda son olarak dikkat etmemiz gereken ufak bir farklı yoldan bahsedeceğim. Bu da PHP de " (çift tırnak) ile ' (tek tırnak) arasında bazı kullanım farklılıkları olması. Tek tırnak ile vereceğimiz değerlerin içerisine değişken yazamayız, hemen örnek ile gösterelim:
$isim = 'Musa';
$mesaj = 'Selam $isim';
echo $mesaj;
Ekranda Selam $isim yazar. Çünkü biz değişkeni de tek tırnak içinde yazdık. Bu nedenle o $isim'e bir değişken değil yazı gözüyle baktı. Eğer $isim değişkenini yazdırmak istiyorsan işte o zaman bir yukarıda verdiğimiz örnekteki gibi yapmalısın.
Bu bahsettiğim olay yanlızca tek tırnak için geçerli. Çift tırnakda ise bu durum daha farklı. Çift tırnak içerisine yazacağımız değişkenlerin değerleri yazar. Yani nokta operatörünü kullanmadan da değişkenleri çift tırnak içinde birleştirebiliyoruz. Hemen yine bir örnek geliyor:
$isim = 'Musa';
$mesaj = "Selam $isim";
echo $mesaj;
Çok dikkat edin bir önceki örnek ile aynı fakat sadece mesaj değişkeninde tek tırnak değil çift tırnak kullandık. Ve bu durumda ekranda Selam Musa yazacak. Çünkü çift tırnak içine yazılan değişkenlerin değerlerini verir. Fakat tek tırnakda böyle bir durum söz konusu değil.
Buradaki amaç bazen dolar işaretini kendi başına kullanmamız gereken bazı yerlerde PHP'nin o dolar iaşretini değişken sanmamasını sağlamaktır. Mesela ekrana "Ücret: 100$" yazdırmak istediğimizde eğer çift tırnak kullanırsak PHP hata verir. Çünki çift tırnak içerisinde dolar işareti özel karakter ve değişken ifadesi olarak algılanır. Bu durumlarda tek tırnak ya da kaçış operatörü kullanılır.
Kaçış operatörü
Kaçış operatörü ters bölüm işaretidir "\".
Kaçış operatörünün kullanımınıda hemen bir örnek ile gösterelim:
$mesaj = "Ücret: 100\$";
echo $mesaj;
Ekranda Ücret: 100$ yazar. Çift tırnak ile $ dolar işaretini kullandık ama başına ters bölüm işareti koyduk. Bu nedenle o dolar işaretini değişken olarak algılamadı.
Çift tırnakta değişken kullandığımız için $ dolar işaretinden kaçmakta kullandığımız bu operatörü aynı zamanda çift tırnak içine çift tırnak içeren bir şey yazarkende kullanabiliriz. Hemen buna da bir örnek:
$mesaj = "Musa: \" bu kaçış operatörünü anlamak için iyi bir örnek\" dedi.";
echo $mesaj;
Ekranda Musa: " bu kaçış operatörünü anlamak için iyi bir örnek" dedi. yazar. Çift tırnak içinde çift tırnak işaretini kullansaydık PHP hata verirdi. Ama kaçış operatörü sayesinde böyle bir hata almadık ve kendimizi ifade ettik.
Biraz karışık bir konu gibi gelebilir ama aslında basit. Son olarak hepsini bir örnek ile göstereyim:
$isim = "Musa";
$mesaj = "Merhaba ";
$sonuc = $mesaj . $isim; // Değeri: Merhaba Musa
$sonuc = "$mesaj $isim"; // Değeri: Merhaba Musa
$sonuc = 'Selam ' . $isim; // Değeri: Selam Musa
$sonuc = 'Değerimiz: 100,000,000$'; //Değeri: Değerimiz: 100,000,000$
$sonuc = "Bu hatalı bir fiyat: 100$"; //PHP hata verir!
$sonuc = "Bu hatasız bir fiyat: 100\$"; //Değeri: Bu hatasız bir fiyat: 100$
$sonuc = "Tırnak denemesi: \"PHP\""; //Değeri: Tırnak denemesi: "PHP"
$sonuc = "Hatalı bir örnek, "kaçış karakteri" kullanmadan tırnak açtık"; //PHP hata verir.
Atama operatörleri
Atama operatörleri ile değişkenlere değer atarız. Temel atama operatörü eşittirdir (=). Bunu geçen örneklerde ve anlatımlarda anladığını varsayıyorum. Tek bir eşittir işareti, istenilen değişkene istenilen değeri atamamızı sağlar.
Diğer operatörlerini de bir tablo üzerinde gösterelim. Bu operatörler birleşik atama operatörleri. Bunlar bir değişkenin sonuna bir değer eklemekte ya da değişkendeki sonuca bir sayı eklememizi kolaylaştırır. Basit bir örnek ile kavrayabileceğimiz bu birleşik atama operatörlerini önce tabloda gösterelim:
Operatör Kullanışı Karşılığı
+= $a += $b $a = $a + $b
-= $a -= $b $a = $a - $b
*= $a *= $b $a = $a * $b
/= $a /= $b $a = $a / $b
%= $a %= $b $a = $a % $b
.= $a .= $b $a = $a . $b
Örnek bir atama operatörü kullanımı:
$a = 10;
$b = 20;
$a += $b;
echo $a;
Ekranda 30 yazar. Birleşik atama operatörü kullanarak toplama işlemi yaptık ve varolan değişkenin değerine atadığım değişkenin değerini ekledik.
Bu birleşik atama operatörü bizim değişkenin sonuna ekleyeceğimiz ya da çıkartacağımız değerler için aynı değişkeni tekrar yazdırmayarak bize kolaylık sağlar.
Bir değer arttırma ya da eksiltme
Bir değişkendeki sayısal değeri bir arttırmak için çift artı (++) operatörünü, bir değer eksiltmek için de çift eksi (--) operatörünü kullanırız.
Örnek kullanımı:
$a = 10;
$a++;
echo $a;
Ekranda 11 yazar. $a değişkeninin değerini 1 arttırdık ve ekrana yazdırdık.
i
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder